Biofeedback bij coaching en therapie

"Haal het verleden gerust naar boven maar alleen als je erop gaat voortbouwen"

Doménico Estrada

Je zou kunnen zeggen dat ik bijna twintig jaar geleden mijn bewustwordingsproces ter hand heb genomen door jaartrainingen NLP, Systemisch werk en Traumawerk te gaan volgen. Er waren veel kippen en eieren en wat eerst kwam en daarna valt niet te zeggen. Maar ontslag nam ik, er kwam wel enige druk op ons huwelijk te staan, mijn lijf reageerde met allerlei lek en gebrek en ik heb een dik jaar met angstaanvallen gedeald. De overgang met haar onnavolgbare hormoonswitch deed ook een duit in het zakje van mijn transformatie. 

Vanaf het moment van mijn ontslag ging ik ontmoetingen organiseren, moedige ontmoetingen. Een vrouwennetwerk, een symposium in de Blokhuispoort, Open Coffee, kleine netwerkjes met koffie of eten en allerlei bijeenkomsten met mensen die iets te vertellen hebben over bewustwording. Ik ontdekte dat ik daar heel blij van werd en hoop ontleen aan het feit dat er heel veel mensen bezig zijn op dit pad. Zo heb ik onder andere Jan Bommerez, Riet Fiddelaers,Lisette Thooft, Sander de Hosson, Joh. B. Schmidt, Anna Verwaal en Wibe Veenbaas uitgenodigd voor één- of meerdaagse workshops. Met name van Jan Bommerez en Johannes Schmidt heb ik geleerd over het autonome zenuwstelsel en hartslagvariabiliteit en wat triggers voor impact hierop kunnen hebben. 

Langzamerhand ben ik ervan doordrongen geraakt dat op het moment dat je in de problemen komt, je uitgedaagd wordt. Wie ben je als mens als het moeilijk wordt. Wie wil je eigenlijk zijn. En ben je je überhaupt bewust van jezelf. Of word je gestuurd door je schaduw (zoals Jung zegt) en door je overlevingsmechanismen. Dit aangaan en onderzoeken zie ik als bewustwording, awareness.
Want op het moment dat je getriggerd wordt op onbewuste stukken kan je emotionele brein er met je vandoor gaan. Peter Levine heeft het over 'echtheidsdwaling' waarmee hij bedoelt dat je emotionele heftigheid gelijk stelt aan de waarheid. 'Je emotionele brein slaat aan als je impliciete geheugen wordt getriggerd'. En in feite ben je dan verder van huis.  

Bewustwording dus.
In de training bij Johannes leerde ik dat trauma in het zenuwstelsel zit en niet in de gebeurtenis. Een gebeurtenis of een reeks gebeurtenissen kan dus een impact hebben op dat zenuwstelsel. En hoe jonger je bent hoe lastiger het wordt want zolang je je cognitieve geheugen nog niet hebt ontwikkeld worden de pijnlijke ervaringen opgeslagen in je lichaams- of ook wel celgeheugen. Gabor Maté gaat zover door te zeggen dat 'anything that's "wrong" with you began as a survivalmechanism in childhood'. 
En in navolging van Jung denk ik dat de uitdaging erin zit om licht te brengen op de plekken waar  die 'onbewuste' beschadigingen zijn opgeslagen. 

Stress of trauma

Er wordt momenteel veel gepraat over deze twee termen waarbij het denk ik niet voor iedereen even duidelijk is wat nu het verschil is. Je zou volgens Johannes uit kunnen gaan van drie interactieve systemen: biologie, psychologie en communicatie. Daarnaast heb je volgens Levine een analytisch, expliciet, bewust geheugen en een somatisch, onbewust geheugen. 

In geval van stress kijk je naar psychologie, communicatie en het bewuste geheugen. 

Bij trauma gebruik je de psychologie en communicatie om de biologie te beïnvloeden. En Levine schrijft daarover dat je geheugen beïnvloed door over het verleden na te denken, herinneringen worden wellicht minder nauwkeurig maar beslist relevanter voor het heden en de toekomst. (pag 196 uit 'Trauma en geheugen'). 

And here comes de technologie.

Mijn stoere oudste dochter, Anna Dora Winius, heeft middenin de pandemie ontslag genomen uit haar 'gouden kooi' en heeft werk gevonden wat precies bij haar past en waar ze met plezier naar toe gaat. Voorwaar een prestatie op zich. Waarom vertel ik dat? Natuurlijk omdat ik hartstikke trots op haar ben. Maar er is nog iets anders. Het bedrijf waar ze nu werkt heet Jamzone: "In onze wereld worden je hersenen geactiveerd, gekneed en getraind doordat we de grenzeloze mogelijkheden van moderne psychologie, biologie en technologie combineren" staat er als eerste zin op hun website. Zij benaderen stress als noodzakelijk en onvermijdelijk onderdeel van je leven en leggen uit dat de mindset ten opzichte van stress heel veel uitmaakt. Om je hierbij te helpen is het handig om je stresslevel te meten wat kan via een sensor en de Brainjam-app waarmee je je hartritmevariabiliteit (HRV) en je hartslag meet. En middels virtual reality, Stressjam, kan je je mindset trainen. Ze zeggen dat je je gedachten over stress kunt veranderen om zo de lichamelijke reactie te beïnvloeden ten positieve. En dit maakte mij zo nieuwsgierig dat ik mee wilde doen en de sensor en app aan heb aangeschaft. Hieronder een idee hoe dat eruit ziet.

een voorbeeld van mijn metingen

HRV is de variatie in tijd, in milliseconden, tussen je hartslagen. Een lage HRV wijst op meer stress of zoals Jamzone het noemt 'focus' en een hoge HRV wijst op meer ontspanning. En middels het meten van zie je ook de balans tussen je parasympathische en je sympathische zenuwstelsel, twee belangrijke onderdelen van je autonome zenuwstelsel. Hier kan je nog wat meer uitleg vinden.

Misschien overbodig te zeggen maar je bent het meest gebaat bij balans tussen die twee. 

Waar mijn enthousiasme over Brainjam en het meten van de HRV nu vandaan komt is dat dat ook weer een bijdrage levert aan bewustwording. Door jezelf te meten krijg je beter in de gaten waar je 'zit' in dit hele spectrum. En waar je werkelijk van ontspant maar ook wat voor jou gezonde inspanning cq stress is. Want we denken allemaal te weten hoe dat zit maar je komt door deze metingen soms voor verrassingen te staan. 

Voor mij is een ontdekking dat als ik een heftige prikkel krijg en in de fight/flight-modus kom (mijn emotionele brein), ik eigenlijk ontspan en overzicht heb. Goed geregeld natuurlijk maar zelf dacht ik dat dan mijn prefrontale cortex aan het roer stond  (mijn rationele brein) zat. Terwijl die impact nog wel een soort van verwerking nodig heeft, dat het lijf nog na moet trillen. 

Al met al is het denk ik een heel waardevol hulpmiddel om cliënten aan te raden die bij je in coaching of therapie zitten, om de cliënt zo zelf meer inzicht en regie te geven. Maar daarnaast ook voor jezelf als coach of therapeut om bv tijdens een ontmoeting met een cliënt te kijken wat er nu eigenlijk in je lijf gebeurt. 

De uitnodiging

En zo kom ik langzaam maar zeker toch tot mijn punt van deze blog. 

Tijdens een familyfriday bij Jamzone heb ik twee demo's gedaan, beide met een VR-bril. 

De ene demo was van een spel waarin je leert om de sympaticus en de parasympaticus te beïnvloeden. En in de andere demo leerde je ervaren wat het emotionele brein kan veroorzaken en hoe makkelijk en snel je rationele brein 'on hold' wordt gezet.

Ik realiseerde me, opnieuw, hoe belangrijk het is om inzicht te hebben in de effecten van je schaduw, je onbewuste, je cellulaire geheugen, geef het een naam. We krijgen met ons allen steeds beter in de gaten dat het in je lijf, in lichaamswerk te halen valt. En Brainjam en Stressjam helpen daar een handje bij.

Dus heb ik met Jamzone een bijeenkomst georganiseerd waarin we eerst meer uitleg krijgen over hoe het werkt en wat zij aanbieden. En vervolgens mogen we het allemaal via die twee demo's ervaren.

Locatie: Jamzone, Leeuwarden 
Datum: dinsdag 27 september    

Tijdstip: 18.00 u - 21.30 uur

Kosten: 60 euro incl soep en een broodje en koffie/thee

Aanmelden kan door mij een mailtje te sturen. Er kunnen max 12 mensen meedoen dus reageer snel als je zeker wil zijn van deelname.