Winteren en de kracht van de heilige nachten

 

The silent light of God's mercy
van Laura Makrabresku

De twaalf nachten van 24 december tot 6 januari worden wel de twaalf heilige nachten genoemd.
Een periode die zich bij uitstek leent voor verstilling en bezinning. Amanda en Jeltine bieden je in een tweetal bijeenkomsten handvatten om in deze periode op zoek te gaan naar jouw waarheid voor het komende jaar. Met aandacht voor de intelligentie van onze gevoelens en het belang van overgangsriten. Vanuit de feminiene kracht gaan we onze intuïtie en dromen onderzoeken. 

We nodigen je uit dit met ons aan te gaan. We doen dit bij Huis van eigenheid in de bossen van Oenkerk. De eerste avond sluiten we af met een vuurtje buiten dus warme kleding is van belang! 

Begin januari komen we opnieuw bij elkaar om opvolging te geven aan jouw ontdekkingsreis en uit te wisselen. Gedurende de tussenliggende weken is er de mogelijkheid elkaar op te zoeken en contact te houden. 

Eerste datum: woensdagavond 20 december van 18.00 – 22.00
Tweede datum wordt in overleg met de deelnemers geprikt
Kosten: € 222,- incl soep, broodjes, koffie/thee en lekkers
Max aantal deelnemers: 10

Voor meer informatie kan je ons appen of bellen
Amanda de Voogd 0624128136
Jeltine Zijlstra 0610885908

Ontwikkel je/de vrouwelijke respons op rampspoed en ellende: Tend and befriend!

 

Oil on canvas
Theresa Hunt

 Waar ik nu echt van hou

Ik kwam een inspirerende post tegen van Danielle Braun op Linkedin. Over een belangrijke en onbekende reactie op trauma, tw 'tend and befriend'. Ze had hierbij een pagina uit een boek geplaatst waarin dit inzicht van Shelley E. Taylor wordt beschreven. Die pagina bewaarde ik maar ik wist later niet meer waar ik het was tegengekomen. En ik wilde wel graag weten uit welk boek het kwam. Omdat ik er meer van wilde weten ging ik rondvragen of iemand het wist. Vervolgens zelf dieper gaan graven en wat blijkt: het komt uit het boek “Samenlevingen in balans” van Marja de Vries. Ook schrijfster van “De hele olifant in beeld, de universele wetten”.

En dat is dus waar ik op ‘aanga’ want ik heb in 2007 een workshop met Marja de Vries georganiseerd over het boek de hele olifant. Mijn opstartperiode van organiseren en haar opstartperiode van het geven van lezingen. Ik kan daar helemaal enthousiast van worden. Er zijn lijntjes in de wereld tussen mensen die bezig zijn met het werken aan een positieve, constructieve samenleving. Het geeft mij vertrouwen dus eigenlijk. 

Marja de Vries

En waarom ging ik nu aan op dat tend and befriend?

Omdat er een aantal dingen in samenkomt dat voor mij van waarde is in mijn persoonlijke leven. 

Ten eerste ben ik geboren met een gebrek aan gevoel voor hiërarchie. Deels te herkennen in de cultuur, familie en achtergrond van de plek waar ik ben geboren, te weten de Friese wouden. Dit is een deel van Friesland wat zich middels grote strijdbaarheid heeft ontworsteld aan diepe armoede. Uitspraken als ‘wat zou jij mij nou vertellen’ en ‘zal ik zelf wel even bepalen’ zijn daar onderdeel van de dagelijkse gesprekken.
Maar uit mijn geboortehoroscoop en uit mijn hologenetisch profiel van Gene Keys blijkt dat ik ook daadwerkelijk een taak in het leven heb, en ook voel om het bestaande hiërarchische patroon te doorbreken. 

Ten tweede wat uiteraard samenhangt met het eerste is dat ‘de macht’ vaak in handen ligt van ‘de man’ én ik realiseer me steeds meer dat ik ben opgeleid in het traumawerk en het systemisch werk door mannen. Begrijp me goed dat ik heus wel weet dat dit een zwart-wit redenering is maar de nuancering volgt vanzelf. 

Ten derde heb ik in mijn jonge jaren een overlevingspatroon ontwikkeld, ten gevolge van een enigszins emotioneel afwezige moeder, waarin ik me heb geïdentificeerd met mijn vader en het mannelijke. In deze actiegerichte, daadkrachtige modus ben ik een heel eind gekomen. Totdat ik erachter kwam dat er een helft (opnieuw zwart-wit geredeneerd) van mij, de vrouwelijke helft, onderbelicht was. 

En als laatste voel ik de motivatie om in samenhang met de verkiezingsuitslagen, ontstaan door jaren hieraan voorafgaand, mijn steentje bij te dragen aan het opzoeken van elkaar in plaats van te vechten of te vluchten (te polariseren maw). Want dat we met ons allen in zwaar weer zitten lijkt me duidelijk. 

In deze context ging er een lichtje aan. Want ik denk dat het los van mijn individuele, microverhaal zo is dat we leven in een patriarchale samenleving. Nog steeds. Een samenleving gebouwd op eeuwen van vrouwenonderdrukking waaruit we nog lang niet bevrijd zijn. Susan Smit schetst in haar boeken en manifesten deze onderdrukking aan de hand van de term ‘heks’. 

En daar past bij dat die traumareactie van tend en befriend is ondergesneeuwd. Ik heb er ook niks over gehoord van Peter Levine, Gabor Maté, Jan Bommerez, Joh. B. Schmidt (mijn traumatrainer) enzovoorts. Begrijp me goed, ik heb heel veel geleerd van hen en ben blij dat ze brengen wat ze brengen. Maar het verhaal is niet volledig, het is de helft van het verhaal.

Wat is nu, in mijn kort om de hoek vertaling, de tend and befriend respons.

Tending: zorgen, bijstaan, ondersteunen, bemoederen.
Befriending: krachten bundelen, naar elkaar op zoek gaan, aansluiten bij vrienden. 

De bekende reacties op trauma, die je in alle boeken en artikelen, tegenkomt zijn fight, flight en freeze. Maar vechten of vluchten is slechts een deel van een groter geheel, volgens Shelley Taylor, Ph.D., hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Californië, Los Angeles, en haar collega's. Tend and befriend wil zoveel zeggen dat je als reactie op heftige gebeurtenissen met grote impact óók kunt reageren door te beschermen en te koesteren en verbinding te zoeken. Taylor stelt verder dat de (zoals op zoveel gebieden van de wetenschap) stressstudies in het verleden zelden vrouwen betroffen. Terwijl vrouwen hormonaal anders in elkaar zitten en een ander fysiek hebben dan mannen en vaak ook kinderen of anderen hebben die van hen afhankelijk zijn. En dit maakt dat vechten of vluchten vaak minder succesvol uitpakt voor vrouwen. Zij stelt in haar onderzoek dat vrouwen eerder netwerken vormen wat hen de mogelijkheid geeft de krachten te bundelen in geval van problemen. Het team van Taylor constateert dat vriendschap sluiten 'het belangrijkste genderverschil is in de gedragsreacties van volwassenen op stress'.

Shelley E. Taylor

Uitleg over hormonen en het autonome zenuwstelsel

Onder regie van je sympathische zenuwstelsel en je hormoonhuishouding komt er bij stress een complex chemisch proces op gang. De eerste reactie is voor mannen en vrouwen hetzelfde. Je lichaam wordt in opperste staat van paraatheid gebracht en er komt een waterval aan hormonen vrij. Dat geeft een gevoel van opwinding, je bent alert en klaar voor de aanval. Met name de hormonen adrenaline en cortisol zorgen hiervoor. Vervolgens komt er bij vrouwen direct een kalmerend proces op gang, waarbij het hormoon oxytocine een belangrijke rol speelt. Bij stress stijgt bij vrouwen de oxytocinespiegel. Dit zorgt voor verdoving en ontspanning. Hierdoor vermindert je angst en neemt de activiteit van het sympathische zenuwstelsel af. Met deze kettingreactie wordt vervolgens je fight-flight-reactie onderdrukt. Dit is de biologische basis voor het tend-and-befriend-gedrag.

Oxytocine zorgt er dus voor dat de sympathische reactie kalmeert. Oxytocine wordt ook wel het knuffelhormoon genoemd. Het niveau stijgt als je knuffelt, aait of gestreeld wordt. Onder invloed van dit hormoon ga je je socialer, liefdevoller en zorgzamer gedragen en je krijgt meer vertrouwen in anderen. De relatie tussen oxytocine en stressreductie is bij vrouwen inmiddels duidelijk aangetoond.

Deelnemen

Ik werd geboren

Ik werd geboren

en iemand kwam aansjokken, zette een ladder

tegen mij aan en klom naar boven

met op zijn rug mijn ziel en mijn gedachten.

Het begon te regenen

en hij sprong naar beneden, holde weg

om te schuilen, riep nog over zijn schouder:

'Wees gelukkig! Wees maar gelukkig!'

De zon verscheen,

maar er klom niemand meer naar boven.

Niemand legde uit hoe ik mijn gedachten

moest gebruiken,

niemand bracht schaduw,

niemand haalde de ladder weg,

niemand zei dat er niemand meer zou komen.

uit: 'Daar zijn woorden voor', 2005.

Toon Tellegen

De zijlijn. Daar stond ik vaak. Wachtend. Tot er iemand zou komen die me zag, die me zou zeggen wat te doen. Het trof me in een foto van mijn gezin van herkomst: het centrum van de foto, de mensen die als een eerste schil rondom dat centrum zitten, mijn zussen als een de tweede schil en ik sta een beetje weggemoffeld in een hoek met een gezicht wat boekdelen spreekt. Zo is er in mijn leven altijd iets geweest wat belangrijker was dan mij, mijn zelf. Er was altijd een centrum wat de aandacht trok. 

In de terminologie van Jung heeft mijn schaduw, deze onzichtbare sturing me tot hier gebracht. Je wordt geboren in onschuld, naast mijn bed staat een foto van mezelf (zie hieronder) dat ik een week of wat ben om me aan die staat van zijn te herinneren. Vervolgens moet je op reis in de tijd, Joseph Campbell schreef hier het boek 'De reis van de held' over, een archetypische benadering van een mensenleven. En uiteindelijk maak je een soort van keuze om weer te leven vanuit die onschuld of anders geformuleerd werkelijk vanuit jezelf, met een open blik vol liefde.  

Een groot geluk is dat ik ook een groot innerlijk weten heb en had. Soms maakte ik volstrekt onbewust keuzes maar dan wist ik wel zeker dat ik dat ging doen. Een ander groot geluk is dat ik goed in contact sta met mijn woede. Dat geeft power, energie, vuur om steeds toch weer de wereld in te stappen, in beeld te stappen, met alle gestruggel van dien, but hey, altijd beter dan ongezien aan de zijlijn.

Het eerste deel van mijn reis had een aantal superherkenbare ingrediënten: partner vinden, kinderen krijgen, carrière maken. Voor het gemak deed ik dit min of meer tegelijk. Ik vond mijn lief, binnen twee jaar kregen we kinderen, gingen we verhuizen en ondertussen maakte ik ook carrière. Op dat moment zag ik daar geen probleem in. Achteraf denk ik dat dat iets te veel van mijn lijf heeft gevraagd. Dat lijf maakte zich natuurlijk op enig moment wel kenbaar met oa tot gevolg dat ik een jaar sabbatical nam. Hiermee was het nog niet gedaan want vanuit mijn innerlijk weten had ik met het werk een koers die niet strookte met die van mijn directeur. Na een intensief traject waarbij ik met hem op één lijn probeerde te komen, wist ik: ik vertrek. Zo geweten, zo gedaan. Ook hier zag ik in feite niet echt een probleem. Wel wist ik eigenlijk meteen zeker dat ik niet meer in de wereld van macht en belangen wilde opereren. Mijn ego wilde dit toen nog zo formuleren: ik wilde dat niet. Nu zie ik dat ik het niet kon.

Er lag een ander pad voor me. Het eerste wat ik deed na mijn ontslag was een bijeenkomst organiseren en nog één en nog één waarop er een vrouwennetwerk ontstond, met de intentie van het versterken van de vrouwelijke energie. En zo kwamen er allerlei mensen op mijn pad waar ik van wilde leren en zo organiseerde ik nog meer en vaker. Zette een nieuwsbrief op met een mailinglijst die ik 'het hart open' noemde. Wat ik ontwikkelde was een geformaliseerde plek aan de zijlijn. Ook tijdens de moedige gesprekken die ik voerde zat ik eigenlijk aan de zijlijn omdat ik de deelnemers middels een context en vragen uitnodigde zich te laten zien en anderen te ontmoeten maar zelf, mijn werkelijke zelf bleef buiten beeld.

Uiteindelijk kreeg ik in de gaten dat mijn eigen vrouwelijke energie versterking nodig had en dat ik zelf met een open hart wilde leven. Ik kreeg belangrijke lessen over hoe ik mijn leven heb aangetroffen. Hoe het doorwerkt dat ik terechtkwam bij deze ouders. Ik dichtte erover. En dat het persoonlijk proceswerk vraagt om vrijer te worden, minder gestuurd door mijn schaduw en meer vanuit bewustzijn. 

Ik snap nu dat ik, schaduwgestuurd, heel goed ben geworden in het organiseren en het vormen van netwerken. Vaak krijg ik hier ook complimenten over. Maar ik snap nu ook dat dat past bij mijn plek op de zijlijn.

Verwekt 

Viriel

dat was heit zeker

Ontvangen

dat kon mem goed

of was het ondergaan

Waar was ze zelf gebleven

Waar opende ze zich voor

Wat wilde ze ontvangen

Stevigheid, verankering

Of toch nieuw leven

Vermoeid kijkt ze in de camera

ik drink haar voeding

Is ze blij, of ben ik een volgende gebeurtenis

Haar levenskracht, haar levenslust

een vraag, een gat

Direct nadat jouw eicel

de spermacel van heit

toeliet

heb ik het begrepen

jij hebt ál mijn levenslust nodig

Mijn liefde is groter dan mijzelf

Ik geef je heel mijn hart

en onderga het leven

Jeltine Minzinga Zijlstra

7 juli 2021

Maar ik mag mijn hart terugvragen, ik heb het zelf nodig. En ik buig voor mezelf, dat ik er nog ben. En langzaam maar zeker kom ik eraan toe dat ik mezelf mag zien. Allemaal zinnen die ik bij de paarden van Petra Veenstra heb meegekregen. Hieronder mijn startscherm van de telefoon als reminder. 

En wat ik nu dus weet vanuit bewustwording gecombineerd met mijn innerlijke weten is dat ik ga deelnemen. Hoewel ik verder geen idee heb wat dat in concreto betekent, wat de vorm daarvan gaat zijn. Maar wat ik wel weet is dat ik daartoe heb te stoppen met het organiseren van bijeenkomsten, gesprekken, versturen van nieuwsbrieven, schrijven van blogs en het opzetten van netwerken. Ik heb dit de afgelopen 17 jaar gedaan met ontzettend veel plezier en ik heb onvoorstelbaar veel geleerd van alle mensen die ik in deze periode heb mogen tegenkomen. 

Maar het was wel echt op mijn eigen houtje dus als ik een afscheidsfeestje wil zal ik het zelf moeten organiseren. Eerst vond ik dat een gek idee. Maar ik was op een verjaardagsfeest van een vriendin, op Schiermonnikoog, waar een verhalenvertelster, begeleid door piano, optrad. Prachtig vond ik het! En eigenlijk wist ik meteen: dit zou ik heel leuk vinden voor een afscheid, mijn afscheid. Dus je snapt het al: ik organiseer nog één keer. Ik heb deze twee vrouwen gevraagd of ze een verhaal willen vertellen rondom een bepaalde mythe. Voor mijn eigen feestje, ik hang wat digitale slingers op en ik regel het onmisbare kopje koffie erbij. Uiteraard in Loft bij Welmoed Kuiper. Veel van de bijeenkomsten organiseerde ik bij haar, vanaf het moment dat je nog over planken naar de wc moest omdat ze de kerk aan het verbouwen was. 

PS: vanuit dezelfde bron van innerlijk weten gecombineerd met mijn grote aversie tegen de wereld van macht en belangen ben ik definitief van Twitter (Elon Musk) en van Facebook (Zuckerberg). En praktisch gezien heb ik het nu ook niet meer nodig voor werving. Maar het voelt echt prima! Eigenlijk een soort van lekker, bevrijd.