Drie dagen, 12 april, 17 mei en 14 juni waarop we één van onderstaande drie boeken als inspiratiebron nemen. Met de idee je te inspireren en zo nodig te troosten, dagen waarin je misschien een relatie aan wilt gaan met deze schrijvers. En mogelijk ook met de andere deelnemers van deze workshop.
De context waarin we aan de slag gaan bevat dus elementen als gedichten, toelichting mijnerzijds van de boeken, delen wie je bent en waar je staat in het leven. En ik zal je op een creatieve manier uitnodigen te werken met het gedachtegoed van deze schrijvers.
Tijdens of na afloop, even kijken wat het handigste is, krijg je van mij een soort van naslagwerk met teksten en beelden. En uiteraard kan dit naslagwerk ook nog groeien en ontwikkelen door de inbreng van de deelnemers.
Na vijftien jaar organiseren voor anderen ga ik nu zelf aan de slag. Ik vind het soms wel wat kouwelijk in de wereld om me heen en kies de route om dan zelf vuurtje te gaan stoken (Horace Traubel). Ik blogde over het minder beschouwen en meer deelnemen. En waar kan dat beter over gaan dan zaken die me na aan het hart liggen.
Ten eerste zijn dat altijd boeken.
En ten tweede zijn dat altijd relaties.
Connie Palmen zegt hierover in haar laatste boek ‘Voornamelijk vrouwen’ dat ze in gesprek gaat met de schrijvers, een relatie aangaat in feite. En zo sprak mijn vader, van wie ik de liefde voor boeken heb meegekregen, er ook over. Hij kwam de laatste vijftien jaar van zijn leven bijna niet meer uit huis maar ging op visite bij schrijvers, voerde gesprekken met ze en reisde met ze mee vanuit zijn comfortabele stoel, in de buurt bij mijn moeder.
Deze liefde wil ik delen met jou. We leven in een wereld waarin het lijkt dat mensen leven vanuit tekort. Maar door liefde te delen ontstaat er alleen maar meer. En dat lijkt mij wel wat.
Ik heb drie ‘lijf’boeken: Consolations van David Whyte, Belonging van Toko-pa Turner en sinds kort dus Voornamelijk vrouwen van Connie Palmen.
Consolations
Er is een periode in mijn leven geweest van verlies. Mijn vanzelfsprekende, leuke werk ben ik verloren. Mijn moeder, mijn zus, mijn vader en mijn broer (in die volgorde) ben ik verloren. Katten en een hond. Gezondheid van mezelf en van mijn kinderen. Ingrijpende, levensveranderende dingen. Ik las vanochtend nog dat Coen Verbraak een boek schreef Nooit meer dezelfde. En zo is het. Je wordt nooit meer dezelfde. En dat is hoe dan ook zo dat als je leeft dat je vooruit leeft en je leven dus ook voortdurend veranderd. Dat is in feite gewoon het leven. Consolations van Whyte en jaren van maandelijkse online lezingen, in combinatie met zijn poëzie (hij noemt zichzelf dichter) heeft me hier enorm in getroost en geïnspireerd. Voordat de corona uitbrak had ik contact met hem met de uitnodiging naar Nederland te komen, gezien zijn en mijn ontwikkeling komt dat er niet meer van.
Belonging
Bijna als vanzelf komt dan de existentiële vraag voorbij waar hoor ik bij. Belonging van Toko-pa Turner was hier weer enorm helpend bij. Turner is een Jungiaanse therapeut en haar boek gaat dan ook over het ongemanifesteerde. Je schaduwkant die niet wordt belicht maar wel bij je hoort. Ze schreef haar boek voor de rebellen en de buitenbeentjes, die zich niet thuis voelen, niet gekend en niet begrepen. Termen als de doodmoeder, valse verbondenheid en pijn als heilige bondgenoot. Haar invalshoek is dat als je je buitengesloten voelt, je te maken krijgt met delen van onszelf die we buitengesloten hebben. Ze heeft het over waardigheid, jezelf waardig voelen, dit vond ik zo mooie taal in relatie tot eigenwaarde, het relativeert in mijn ogen. Als je je waardig wilt gedragen dan werk je in feite aan je eigenwaarde. Klinkt simpel maar is het niet. En nog zo een: woede. Ze zegt hierover dat woede essentieel is voor verbondenheid. Met de prachtige zin van Maya Angelou: Verbittering is als kanker, het eet zijn gastvrouw op. Maar woede is als een vuur, het brandt alles schoon. Met andere woorden, gezonde woede is van belang. En een laatste nog: verlangen is als een impuls van de ziel die zegt, het is tijd om naar huis te gaan.
Vrouwelijke en mannelijke energie
Sinds het verlies van mijn werk kwam er een proces in mij op gang van het herstel van de balans in vrouwelijke en mannelijke energie. De mannelijke energie was bij mij goed op orde, door persoonlijk proceswerk kreeg ik dat helder en dat de vrouwelijke energie was ondergesneeuwd. Op een organische, vaak ook onbewuste manier ging ik dat tekort opvullen. Wel reden waarom mijn activiteiten zich toch voornamelijk richten op het versterken van de vrouwelijke energie. En uiteraard gaat het dus niet om mannen of vrouwen want beide hebben beide soorten energie in zich. Maar we leven nog steeds in een masculiene wereld in mijn ogen.
Het versterken van de vrouwelijke energie definieer ik het liefst met de woorden van Toko-pa. Het vrouwelijke waardeert de intelligentie van onze gevoelens; erkent de noodzaak van overgangsriten; leert je de kracht van luisteren en gezien worden; erkent belang van intuïtie en dromen; is gevoeligheid en kwetsbaarheid en als laatste maar zeker niet het minst belangrijk eert ze de wijsheid van het lichaam.
Voornamelijk vrouwen
En zo kom ik op diezelfde organische manier vanzelf terecht bij dit boek. Hoewel Connie Palmen wars is van innerlijk werk en persoonlijke ontwikkeling schrijft ze prachtig over de schrijfsters uit de vorige eeuw, licht een eigenschap toe uit hun werk en refereert dat aan zichzelf. Op bladzij 1, hoofdstuk Virginia Woolf met als eigenschap Autonoom beschrijft ze bijvoorbeeld dat ‘een vrouw een eigen kamer, geld en ledigheid nodig heeft. En pas als aan deze voorwaarden is voldaan kan een vrouw het vermogen ontwikkelen zelfstandig te denken, er eigen ideeën op na te houden en dat ontzaglijke, autonome werk te verrichten dat het schrijven is.’ En verderop: ‘Nog steeds doe ik de deur op slot, sluit anderen buiten en ik heb nog steeds veel geheimen en weinig vertrouwelingen. Ik wilde erbij zijn en ook niet. Ik zou niet nadenken en schrijven als ik geen problemen op moest lossen’.
Nou, dan heb je me, super herkenbaar, die dans tussen in de wereld willen zijn en blijven en je willen terugtrekken. Van Palmen zelf begrijp ik dat ze weinig visite krijgt en veel in huis blijft. Op een bepaalde manier roept dat bij mij het verlangen op dat ook te willen.
In dit boek schrijft ze over 11 schrijfsters en 1 schrijver als Joan Didion, Janet Malcolm en Patricia Highsmith; met eigenschappen als waarachtig, vermetel, meedogenloos etc en legt ze verbindingen naar zichzelf. Prachtig!
Data: vrijdag 12 april, vrijdag 17 mei en vrijdag 14 juni (van ca tien uur tot vijf uur)
Locatie: afhankelijk van het aantal aanmeldingen
Kosten: € 225,- (incl koffie/thee en lunch)
Aanmelding via mijn email
