Je kinderen zijn je kinderen niet Kahlil Gibran

Charley Toorop

                                   

Je kinderen zijn je kinderen niet.

Ze zijn de zonen en dochters van ’s levens hunkering naar zichzelf.
Ze komen door je, maar zijn niet van je,
En hoewel zij bij je zijn, behoren ze je niet toe.
Jij mag hen geven van je liefde, maar niet van je gedachten,
Want zij hebben hun eigen gedachten.
Je mag hun lichamen huisvesten, maar niet hun zielen,
Want hun zielen toeven in het huis van morgen, dat je niet bezoeken kunt, zelfs
niet in je dromen.
Je mag proberen hun gelijk te worden, maar tracht hen niet aan je gelijk te maken.
Want het leven gaat niet terug, noch blijft het dralen bij gisteren.
Jullie bent de bogen, waarmee je kinderen als levende pijlen worden
weggeschoten.
De boogschutter ziet het doel op de weg van het oneindige en hij buigt je met zijn
kracht, opdat zijn pijlen snel en ver zullen vliegen. Laat het gebogen worden door
de hand van de boogschutter een vreugde voor je zijn:
Want zoals hij de vliegende pijl liefheeft, zo mint hij ook de boog die standvastig
is.

Uit: Kahlil Gibran (1923). De Profeet

How do Lobsters grow? Rabbi Twerski

Paul de Blot 'we moeten blijven leren om dood te gaan'

Wat heeft deze man veel goeds gebracht in de wereld! Dankbaar en vol respect.

                                                    

Tweedaagse met Wibe Veenbaas

 Het leven vraagt van ons dat we elke keer (dag, uur, minuut) weer opnieuw beginnen. En de ontmoeting aangaan met datgene wat zich voordoet, op ons pad komt. David Whyte noemt dit: holding a conversation. Lastig om te vertalen want 'een gesprek voeren' dekt de lading niet naar mijn gevoel. Het woord holding impliceert meer.

Om werkelijk in gesprek te gaan, elke keer opnieuw, vraagt van ons dat we een relatie met de stilte hebben, de stilte in onszelf. Voor mij een speurtocht en reden om de workshops te organiseren díe ik organiseer.
Zo komt Wibe Veenbaas weer voor een tweedaagse. Elke keer weer een inspirerende en ontroerende belevenis. Wat voel ik me leerling van Wibe, van het leven. En wat heb ik zin in de tweedaagse, die ik eerder ook wel omschreef als inblazing van levensadem; inspirare. Zo universeel hoe wezenlijk de invloed van je afkomst doorwerkt in je verdere leven. En hoe fijn dat er dan een leermeester, een gids is die je de weg wijst.

Het geluid van een vliegende zwaan wordt
in sommige culturen wel een inblazing
van heilige levensadem genoemd.

Hij noemt zichzelf een ambachtsman. Want het geven van handen en voeten aan je ontwikkeling is een ambacht. Ik vind het indrukwekkend hoe trefzeker hij te werk gaat, vanuit rust, zorgvuldig, vol respect en heel begaafd in zijn taalgebruik. En onontbeerlijk: met humor en relativering.

Taal die hij me gaf ter voorbereiding van deze workshop:

• De betekenis van de ontmoeting voor leren
• Het hart als werkruimte
• De diepe betekenis van leren in het leven
• Het veld van leraar en leerling
• De tekens verstaan
• Dienaar zijn op de eerste plaats
• Keer op keer terugkeren

In de manier van werken van Wibe zijn plek en ordening vaak richtsnoer en zijn verlies en rouw terugkerende thema’s; rouw als achterkant van liefde. En geen wonder zonder wond heb ik hem horen zeggen want immers: de plek van verwondering is de plek van bevruchting. Door rouw wordt de stem van jouw bestemming, het wonder van jouw trilling zichtbaar, zegt hij. Ik schreef er een blog over 'Wat verlies en poëzie met elkaar te maken hebben'.  

Wibe liet ons in eerdere bijeenkomsten ook dichten, over 'de dingen die niet overgaan'. En hij stelt steeds opnieuw de vraag: kan je de tekens verstaan, kan je zien wat er oplicht? Vragen die je jezelf elke dag opnieuw zou kunnen stellen. Prachtige vragen waar een troostende werking vanuit gaat.

Wibe Veenbaas (1949) is een van de grondleggers van Phoenix Opleidingen. Jarenlang gaf hij koers aan de organisatie. In de loop der jaren ontwikkelde Wibe een eigen gedachtegoed; het vormt tot op de dag van vandaag de grondslag voor de vele opleidingen en workshops die Phoenix rijk is. Hij is auteur van vele publicaties zoals 'Vonken van Verlangen', 'De Maskermaker', 'Op verhaal komen' en zijn nieuwste boek 'De tekens verstaan'.
Wibe werkt met metaforen, met kleine opstellingen, opdrachten en met vragen over het thema van de deelnemers zelf vanuit het principe dat we de ander alleen kunnen dienen als we onszelf als instrument gebruiken.

Deze tweedaagse wordt vrijdag 11 en zaterdag 12 juni 2021 gegeven
Locatie: LOFT in Boksum
Programma van 10.00 - 17.00 uur, inloop vanaf 9.30 uur
Kosten: € 375,- (incl lunch en koffie/thee)
Aanmelden: jeltinezijlstra@gmail.com

Wat verlies en poëzie met elkaar te maken hebben

We hebben het in de afgelopen tijd ook weer gezien: Amanda Gorman bij de inauguratie van Biden en Amara van der Elst bij de dodenherdenking op de Dam: "Poetry as a radical form of undoing" noemt David Whyte het. Prachtig.

Met een dichtende vader ben ik min of meer opgegroeid met poëzie en soms dronken we er (dinsdagochtend half elf) een korenwijntje bij. Zijn dichtbundel heeft zelfs een poosje te koop gestaan bij van der Velde in Leeuwarden! #trotsdochterhart

Sinds mijn 45e heb ik mijn fairshare van verlies toebedeeld gekregen waarvan ik soms de neiging heb om het allemaal in een overzichtje te zetten, een tabel, om toch een gevoel van regie te houden.

• Te beginnen met het verlies van mijn werk. Waarschijnlijk samenhangend daarmee verlies van vanzelfsprekendheid doordat ik angstaanvallen kreeg. En deze twee dingen lagen ongetwijfeld in mijn overgangsschaal. 
• Mijn moeder, mijn zus en mijn vader zijn jaar op jaar overleden. In diezelfde periode zijn onze hond en vier katten overleden. 
• Mijn baarmoeder en mijn galblaas zijn verwijderd.
• Mijn jongste was 1,5 week het huis uit maar moest eind januari een spoedoperatie ondergaan aan het Caudasyndroom (kan je beter niet hebben) en moest thuis herstellen. Gelukkig is ze weer fit genoeg dat ze weer naar haar eigen appartement kan. 
• En nu zit ik in een soort lege nest-syndroom in het kwadraat. En komen er dingen van de andere kinderen ook, op tafel over dingen die ik in het verleden, met de opvoeding niet zo goed heb gedaan, of in ieder geval had ik die dingen beter kunnen doen. De kinderen ontdekken nu dat ik een soort keizer zonder kleren ben. En wat een angst geeft dát zeg, als je overlevingspatroon is dat je moet vechten voor je bestaansrecht. En ja, welke opvoeder komt dit niet tegen zou je denken, cliché.... Maar goed, cliché omdat het zo waar is natuurlijk. 

En ik ervaar, voel aan den lijve, dat er iets in mij stopt. Er is een 'radical simplification' in die zin dat ik me helder en duidelijk realiseer dat ik op een doodlopend spoor zit. Zoals veel vrouwen heb ik vanuit mijn jonge jeugd een patroon ontwikkeld dat ik móet zorgen, in eerste instantie voor mijn moeder en dat bouwde in tweede instantie uit naar de mensen die me lief zijn maar ook naar de willekeurige voorbijganger op de Nieuwstad, zeg maar. Vet vermoeiend eigenlijk ook. Superherkenbaar waarschijnlijk voor veel vrouwelijke lezeressen. En dat 'stoppen' voelt, voor mij, als een soort ultiem verlies, gek genoeg. 

Eigenlijk kom ik tot de ontdekking dat de afhankelijkheid die ik had als heel jong kind, de afhankelijkheid van mijn moeder, er nog steeds was. Waarbij die afhankelijkheid zich eigenlijk als een soort keerzijde van die zorgdrift richtte op de persoon waar ik voor aan het zorgen was.

Mijn kinderen hebben op hun eigen, wijze manier te kennen gegeven dat dit voor hen niet werkt. 'Invisible help' in de woorden van Whyte, you need invisible help, hulp waarvan je nog niet wist dat je die nodig had. En in feite kreeg ik die van mijn kinderen. 

Dat ik écht moet stoppen met zorgen voor. En dat ik verantwoordelijk was, ben en blijf voor mijn eigen leven. Mijn zin van het leven leek immers dat zorgen voor; en wat voor zin heeft mijn leven, mijn bestaan nu nog dan? 

De grote versimpeling, radical simplification, zit hem er nu in dat ik 'gewoon' (hahaha) alleen maar bij mezelf hoef te blijven om te weten wat goed is, van moment tot moment. 

Ik 'verlies' mijn overlevingspatroon zou je bijna kunnen zeggen. Wás het maar zo simpel natuurlijk. Want wat in 60 jaar is ontstaan laat zich niet zomaar even 'ontleren'. Maar ik weet wel dat ik met bewustzijn over dit geheel al een goeie stap maak. En ondertussen zit ik in een rouwproces van hier tot Tokyo. En elke keer weer ervaar ik hoe helend, helpend poëzie voor mij is.

Ik postte een prachtig gedicht van Mary Oliver wat hier zo mooi bij past, hieronder de laatste regels:

But little by little,
as you left their voices behind,
the stars began to burn
through the sheets of clouds,
and there was a new voice
which you slowly
recognized as your own,
that kept you company
as you strode deeper and deeper
into the world,
determined to do
the only thing you could do --
determined to save
the only life you could save.

Mary Oliver

'The swan' by Rainer Maria Rilke

 

The Swan

This clumsy living that moves lumbering
as if in ropes through what is not done,
reminds us of the awkward way the swan walks.

And to die, which is the letting go
of the ground we stand on and cling to every day,
is like the swan, when he nervously lets himself down
into the water, which receives him gaily
and which flows under
and after him, wave after wave,
while the swan, unmoving and marvelously calm,
is pleased to be carried, eacht moment more fully
grown,
more lik a king, further and further on.

Rainer Maria Rilke
translated by Robert Bly and David Whyte

'The Journey' van Mary Oliver

 

The Journey

One day you finally knew
what you had to do, and began,
though the voices around you
kept shouting
their bad advice --
though the whole house
began to tremble
and you felt the old tug
at your ankles.
"Mend my life!"
each voice cried.
But you didn't stop.
You knew what you had to do,
though the wind pried
with its stiff fingers
at the very foundations,
though their melancholy
was terrible.
It was already late
enough, and a wild night,
and the road full of fallen
branches and stones.
But little by little,
as you left their voices behind,
the stars began to burn
through the sheets of clouds,
and there was a new voice
which you slowly
recognized as your own,
that kept you company
as you strode deeper and deeper
into the world,
determined to do
the only thing you could do --
determined to save
the only life you could save.

― Mary Oliver

Vrijheid, vertrouwen en poëzie

We hebben gestemd met ons allen. En het maakte wat los. Wat me treft is dat er zo geschermd wordt met het woord vrijheid. Natuurlijk begrijp ik wat mensen bedoelen. Er is van alles wat er niet kan en er zijn allerlei maatregelen waardoor je het gevoel krijgt dat je ingeperkt bent. Maar daarmee ben je je vrijheid niet kwijt of staat je vrijheid niet ter discussie. De term vrijheid is hier niet van toepassing. Als je in een cel wordt opgesloten of je wordt naar een strafkamp gestuurd zoals Navalny, ja dan ben je van je vrijheid beroofd. Maar zelfs dan, zegt Victor Frankl in zijn boek 'de zin van het bestaan', geschreven naar aanleiding van zijn verblijf in een concentratiekamp in de Tweede Wereldoorlog.

En het gaat allemaal over Corona; je bent voor of tegen iets, beweert ondertussen wel dat je niet wilt polariseren en vervolgens demonstreer je er nog eens lustig op los. Roept om het hardst dat je tegen vaccineren bent en dat het allemaal gaat om gezond leven en zorgen voor een goede weerstand. Ja, ik snap het langzamerhand niet meer.

Als je niet wilt polariseren en vóor dialoog bent, ga dan in het midden zitten en leef je éigen leven. Niet het leven van anderen wat je meent te moeten beschermen of niet het leven van de dieren waarvan je meent dat die van jou afhankelijk zijn en niet het leven van de aarde waarvan je ook meent dat die van jou afhankelijk is. Jij bent afhankelijk van de aarde en niet andersom.

Leef jouw eigen leven, zorg voor je eigen weerstand, stop met het eten van vlees en verklein je ecologische voetafdruk. Doe goede dingen in je directe woon- en leefomgeving, zorg voor de overstekende worm, de vogels in je omgeving, ruim een stuk plastic op wat op straat ligt enzovoorts. En leg je telefoon weg, stop met social media (je hoort nergens meer iets over de schade die alle internetverkeer aan het milieu berokkent; check Arjen Lubach over opslag van dataverkeer in Nederland) en geef toe dat je gaat demonstreren omdat je dat gewoon leuk vindt, dat je dat al je hele leven doet (er is altijd wel een onderwerp) of dat het je nog een beetje 'evenement' gevoel geeft.

Mogelijk tot vervelens toe haal ik de drie opties van Eckart Tolle aan wat te doen als je onvrede voelt: 

1. doe iets (dat betekent niet iets roepen of ergens tegenaan schoppen) maar daadwerkelijk iets doen

2. accepteer de situatie

3. verlaat de situatie.

We leven in Nederland in een democratie, wat mij betreft geen perfecte maar wel een optimale vorm om samen te kunnen leven. In zo'n democratie zijn mogelijkheden om je stem te laten horen. Maar wat er tegenwoordig gebeurt op social media en met het demonstreren is niet meer het laten horen van je stem maar doordrammen op onderwerpen die buiten jouw invloedssfeer liggen. En het creëeren van controverse. Ik ben absoluut voor een liefdevolle samenleving en ik ben zeker weten voor het zorgen voor je eigen gezondheid door je lijf schoon te houden en door stress (oud en nieuw) op te ruimen. Maar dóe dat gewoon en hou op erover te roepen dat ánderen dat moeten doen of dat ánderen daarvoor moeten zorgen of dat het zo belachelijk is dat anderen dit niet doen. En stop met het diskwalificeren van de mensen in de zorg, de politiek, de media of de wetenschap. Practice what you preach: heb de mensheid lief.

Paul van Tongeren

Onze nieuwe denker des Vaderlands Paul van Tongeren zegt: 'We besteden onze morele plichten het liefst uit'. En hij heeft het over nadenken en afstand nemen. Nou, momenteel zit iedereen óveral bóvenop en vindt er ógenblikkelijk iets van. 

'Onze samenleving wordt geleid door ongeduld' is een andere uitspraak van hem. Er zijn momenteel een in mijn ogen onevenredig groot aantal mensen die té zeer overtuigd zijn van het belang van hun mening, een te groot ego hebben, zeg maar. En waarom ik me nu zo opwind is dat er bij deze groep zoveel mensen zitten waarvan ik een andere verwachting had. Die zich in de afgelopen jaren profileerden in de spirituele zin, en vol waren van het afzweren van het ego. In mijn ogen is het zo dat als je je ego niet meer laat prevaleren dan begrijp je dat we met ons allen één zijn, bewegende energetische deeltjes. En dat alles goed komt, zelfs als de dood om zich heen grijpt. Maar leven met doemscenario's is iets wat ik pertinent weiger. Zolang ik namelijk niet dood ben, ben ik van plan te leven. En zolang er leven is, wil ik dat koesteren. Maar goed het blijft gewoon mensenwerk. 

In een post van Holistik kwam ik een uitspraak van Alan Watts tegen over geloof en vertrouwen. Vertrouwen is een duik in het onbekende. En waarschijnlijk is het daarom zo onrustig ook in de wereld omdat het onbekende angst opwekt. En mijn idee is dat 'het werk' wat je kunt doen is kijken naar die angst bij jezelf, de bereidheid hebben om daar naar te kijken. Dus naar binnen. 

Mijn keus is poëzie, onder aanvoering van David Whyte, míjn denker des moederlands ;)

Maar hieronder een prachtgedicht van Remco Campert

Poëzie is een daad . . .

Poëzie is een daad
van bevestiging. Ik bevestig
dat ik leef, dat ik niet alleen leef.

Poëzie is een toekomst, denken
aan volgende week, aan een ander land,
aan jou als je oud bent.

Poëzie is mijn adem, beweegt
mijn voeten, aarzelend soms,
over de aarde die daarom vraagt.

Voltaire had pokken, maar
genas zichzelf door o.a. te drinken
120 liter limonade: dat is poëzie.

Of neem de branding. Stukgeslagen
op de rotsen is zij niet werkelijk verslagen,
maar herneemt zich en is daarin poëzie.

Elk woord dat wordt geschreven
is een aanslag op de ouderdom.
Tenslotte wint de dood, jazeker,

maar de dood is slechts de stilte in de zaal
nadat het laatste woord geklonken heeft.
De dood is een ontroering.

Remco Campert (1929)
Uit: Het huis waarin ik woonde (1955)
Uitgever: De Bezige Bij