Quote van Nelson Mandela over angst

"Je bent een dwaas als je niet bang bent. Maar nóg dwazer als je je door angst laat regeren"

Frank Furedi over 'Culture of fear'

In de de lezingenreeks 'Encyclopedie van de angst', georganiseerd door de Studium Generale van de Universiteit Utrecht kwam Frank Furedi voorbij. Deze lezing trof mij. Frank Furedi is Professor of Sociology at University of Kent en auteur van 'Politics of Fear', 'Where Have All the Intellectuals Gone?', 'Therapy Culture', 'Paranoid Parenting' and 'Culture of Fear'. Hij laat haarscherp zien hoe wezenlijk het is welke focus je hebt; ben je gericht op angst of ben je gericht op vertrouwen. Het is zelfs zo dat hij mijn overtuiging om te coachen aan het wankelen heeft gebracht. (aanvulling 9.9.2013: ik ben ook feitelijk gestopt met coaching)

Mijn interpretatie van wat hij zegt
Hij rafelt het fenomeen angst uiteen in zeven delen.
1. Angst is een autonoom fenomeen geworden. We hebben te maken met angst voor de angst
2. Angst plakt per persoon en per moment ergens anders op: varkensgriep, misbruik van kinderen, terrorisme, milieuvervuiling, vliegen door een aswolk, willekeurige mensen die een landelijke feestdag verstoren, etcetc
3. Angst wordt een resource voor politieke partijen om claims op te leggen; links op o.a. het milieu en rechts o.a. op het terrorisme
4. Taal wordt gebruikt om angst te dramatiseren, dit neemt apocalyptische vormen aan.
5. Angst bindt niet meer samen; onze grootouders hadden een gedeelde angst: economische onzekerheid, werkloosheid; onze ouders waren bang voor kernraketten en de koude oorlog; maar de huidige generatie is voor allerlei verschillende dingen bang
Angst is geprivatiseerd, stelt Furedi.
6. Meer en meer worden we geregeerd door angst en herdefiniëren we de betekenis van het 'mens zijn': je bent/lijkt als mens niet meer in staat om te dealen met het leven, je bent machteloos, wordt depressief, hebt therapie nodig, medicijnen, etc
Je bent getraumatiseerd, kunt hier niet overheen komen en je kunt hierdoor niet het leven nemen zoals het komt.
7. Voorgaande beïnvloedt het contact van mens tot mens; hoe kan je elkaar ooit vertrouwen in een cultuur van angst.

Stuk voor stuk herken ik deze zeven delen die hij voorlegt. Alleen mijn keus is om met mijn werk, mijn leven, in te zoomen op angst en veiligheid. Terwijl hij impliciet zegt dat je daarmee de cultuur van angst alleen maar versterkt. Vandaar ook mijn twijfel over het belang van coaching, mijn coaching.

(aanvulling 9.9.2013: ik ben ook feitelijk gestopt met coaching)

Angst

Dodenherdenking geeft weer een voorbeeld van de invloed van angst en een gevoeld gebrek aan veiligheid. Een relatief ongevaarlijk iemand verstoort de 2-minuten stilte, een grove schending van een landelijk ritueel waar niemand rekening mee houdt. Maar er was geen feitelijk gevaar.
De reactie die ontstond in het publiek laat zien dat angst steeds meer een autonoom fenomeen wordt; angst voor de angst. Professor Frank Ferudi vertelt in een lezingenreeks 'Encyclopedie van de angst' bij de Rijksuniversiteit Utrecht over dit fenomeen. Hij stelt hierin o.a.: "Er is niet iets waar we steeds angst voor hebben, we hebben angst en de inhoud ervan kan met de dag verschillen".

Voor mij heel herkenbaar. Ik heb in mijn leven altijd gedacht dat je een bepaalde hoeveelheid van een emotie hebt en dat je die gewoon moet uiten: boosheid, angst, blijdschap. Ik visualiseerde hier emmertjes bij, een emmertje boosheid, een emmertje angst etc. Hoe kan het anders, dacht ik, dat je boos kan zijn en ondertussen weet hoe gelukkig je eigenlijk bent, als je het rationeel bekijkt. Of hoe kan het anders dat je blij bent terwijl je weet hoeveel ellende er in de wereld is.

Ik denk dat het hartstikke belangrijk is om met het gevoelde gebrek aan veiligheid aan de slag te gaan. In individueel verband, in gezinsverband, in organisatieverband, in politiek verband, overal in welk verband dan ook. Want steeds meer wordt angst leidend voor te nemen beslissingen: Mag je dochter in haar eentje 's avonds door de stad fietsen, mag je zoon de kroeg in met een groep vrienden, stap je in het vliegtuig als er een groep donkere jonge mannen meereist, welke bank vertrouw je je geld toe (veel banken investeren in zaken die verre van duurzaam zijn), koop je nog bij de Action (wetend hoe milieubelastend al die rommeltjes zijn), vertel je je leidinggevende dat je denkt dat je hoogsensitief bent, ga je abseilen als anderen je moeten zekeren, steeds meer mensen gaan stemmen op de PVV omdat ze denken dat de wereld om hen heen veiliger wordt, en zo kan ik te hooi en te gras nog een hele lijst maken.

Volgens mij is angst, individueel en/of collectief, een fenomeen wat knaagt aan onze samenleving. En wat in grote mate het samen leven beïnvloedt. En pas als angst wordt gezien en onderkend door individuen, werkgevers, belangenbehartigers, zorgverleners, politici, etcetc, kan er wezenlijk iets veranderen. En pas als er gezocht wordt naar maatregelen die leiden naar een samen leven in vertrouwen, liefde en veiligheid voor mens en natuur. Pas dan kan er via de constructieve weg iets veranderen. Wordt de oplossing gezocht in controle en repressie dan hebben we nog grotere crises nodig om tot de constructieve oplossingen te komen. Mijn bijdrage is gericht op het onder ogen zien van de angst en zoeken naar de weg van gevoelde veiligheid.